پوست انسان، به‌عنوان بزرگ‌ترین عضو بدن، نه‌تنها نقش حفاظتی در برابر عوامل محیطی دارد، بلکه تأثیر مستقیمی بر زیبایی و اعتماد به نفس فرد نیز می‌گذارد. هرگونه تغییر، جوش یا برجستگی غیرطبیعی روی پوست، می‌تواند باعث نگرانی شود، به‌ویژه زمانی که این ضایعات به‌صورت مداوم ظاهر شوند یا به‌راحتی از بین نروند.
یکی از این ضایعات شایع که بسیاری از افراد به‌ویژه در نواحی اطراف چشم و گونه با آن مواجه می‌شوند، میلیا (Milia) است. این برجستگی‌های کوچک سفید یا مایل به زرد که اغلب با جوش‌های سرسفید اشتباه گرفته می‌شوند، در حقیقت نوع خاصی از کیست‌های سطحی پوستی هستند که نیاز به درمان و مراقبت خاصی دارند.
در این مقاله تلاش کرده‌ایم تا به‌طور جامع و دقیق به معرفی میلیا، علل به‌وجود آمدن آن، تفاوت آن با سایر عارضه‌های پوستی، روش‌های درمان خانگی و پزشکی، و همچنین نکاتی برای پیشگیری از بروز مجدد بپردازیم. اگر به سلامت پوست خود اهمیت می‌دهید یا از ظاهر شدن میلیا روی صورتتان نگران هستید، این مقاله راهنمای کاملی برای شما خواهد بود.
میلیا چیست؟ تعریف و ویژگی‌های ظاهری
میلیا به کیست‌های کوچک، سفید یا مرواریدی‌رنگ گفته می‌شود که در زیر سطح پوست ظاهر می‌شوند. این کیست‌ها معمولاً بدون درد، غیر التهابی و سفت هستند و بیشتر در نواحی صورت، به‌ویژه اطراف چشم‌ها، گونه‌ها، بینی و پیشانی دیده می‌شوند.
برخلاف آکنه، میلیا به علت بسته شدن منافذ توسط چربی یا آلودگی ایجاد نمی‌شود، بلکه حاصل تجمع کراتین (پروتئینی طبیعی در پوست) در زیر سطح پوست است. میلیا معمولاً بدون التهاب و قرمزی همراه است، اما گاهی در صورت دستکاری یا تحریک بیش از حد پوست، ممکن است منجر به عفونت یا جای زخم شود.
برای مشاهده بهترین سرم احیا کننده پوست برروی لینک مربوطه کلیک نمایید.
انواع میلیا
پزشکان و متخصصین پوست، میلیا را در انواع و گروه‌های مختلفی تقسیم‌بندی می‌کنند.
-
میلیای اولیه (Primary Milia)
در اثر گیر افتادن کراتین در زیر پوست به‌صورت طبیعی ایجاد می‌شود. اغلب در نوزادان تازه‌متولد دیده می‌شود اما در بزرگسالان نیز ممکن است ظاهر شود.
-
میلیای ثانویه (Secondary Milia)
در اثر آسیب‌های پوستی مانند سوختگی، لایه‌برداری شیمیایی، استفاده از کرم‌های سنگین یا حتی بعد از جراحی‌ها به‌وجود می‌آید.
-
میلیای انفجاری
نوع نادرتر از میلیا که به‌صورت خوشه‌ای در نقاط مختلف بدن ظاهر می‌شود و معمولاً نیاز به درمان پزشکی دارد.
بیشتر بخوانید : کوکتل پوست چیست؟ آشنایی با انواع کوکتل پوست
علت ایجاد میلیا چیست؟
شناخت علت‌های ایجاد میلیا می‌تواند به پیشگیری و درمان بهتر کمک کند. برخی از رایج‌ترین دلایل بروز میلیا عبارت‌اند از:
- تجمع کراتین در زیر پوست
- استفاده بیش از حد از کرم‌های چرب و سنگین
- قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض آفتاب
- آسیب‌های پوستی مانند سوختگی، خراش، یا درمان‌های تهاجمی پوست
- استفاده از محصولات آرایشی کومدوژنیک (مسدودکننده منافذ)
- لایه‌برداری بیش از حد یا نامناسب
- عوامل ژنتیکی
تفاوت میلیا با جوش و آکنه
یکی از سوالات رایج کاربران این است که آیا میلیا همان جوش سرسفید است؟ پاسخ منفی است.
| ویژگی | میلیا | جوش سرسفید |
| منشا | کراتین زیر پوست | چربی و باکتری در فولیکول مو |
| التهاب | ندارد | دارد |
| دردناک بودن | معمولاً بدون درد | ممکن است دردناک باشد |
| محل بروز | اغلب اطراف چشم و گونه | اغلب نواحی چرب پوست |
| درمان | برداشتن فیزیکی یا درمان موضعی | داروهای ضدآکنه، شست‌وشو |
بیشتر بخوانید : طرز تهیه ماسک عسل برای جوش صورت
بهترین روش‌های درمان میلیا
درمان میلیا بسته به نوع، تعداد و محل آن متفاوت است. گاهی برخی موارد به‌طور طبیعی پس از چند هفته برطرف می‌شوند، اما موارد مزمن یا گسترده نیاز به مداخله دارند.
درمان خانگی میلیا
برای درمان خانگی میلیا از شیوه‌های مختلفی می‌توان اقدام کرد که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:
-
لایه‌برداری منظم
استفاده از لایه‌بردارهای ملایم حاوی آلفا هیدروکسی اسید (AHA) یا بتا هیدروکسی اسید (BHA) می‌تواند به کاهش تدریجی میلیا کمک کند.
-
بخور صورت
بخور دادن با آب گرم و گیاهان آرام‌بخش مانند بابونه، باعث باز شدن منافذ و تسهیل در تخلیه میلیا می‌شود.
-
استفاده از رتینول موضعی
محصولات حاوی رتینول می‌توانند بازسازی سلولی را افزایش دهند و به رفع میلیا کمک کنند. البته در نواحی اطراف چشم باید با احتیاط استفاده شود.
-
روغن درخت چای
این روغن خاصیت ضدباکتری و ضدالتهابی دارد و ممکن است در درمان خفیف میلیا مؤثر باشد.
هشدار: از فشار دادن یا ترکاندن میلیا با ناخن یا سوزن در خانه خودداری کنید؛ این کار می‌تواند منجر به عفونت و زخم شود.
درمان‌های پزشکی میلیا
برای رفع میلیا و درمان آن می‌توان از روش‌ها و تکنیک‌های پزشکی استفاده کرد:
-
تخلیه فیزیکی توسط متخصص
پزشک با استفاده از سوزن استریل، منافذ کوچکی روی پوست ایجاد کرده و محتویات میلیا را خارج می‌کند.
-
میکرودرم ابریژن
لایه‌برداری سطحی پوست با کمک دستگاه میکرودرم ابریژن با استفاده از کریستال‌های ریز برای از بین بردن سلول‌های مرده و کمک به خروج میلیا.
-
لیزر درمانی
در موارد گسترده یا مقاوم، استفاده از لیزر برای تخریب کیست‌های میلیا مؤثر است.
-
پیلینگ شیمیایی
استفاده از محلول‌های شیمیایی برای پاک‌سازی لایه‌های سطحی پوست و کمک به خروج میلیا.
بیشتر بخوانید : ویتامین سی، معجزه زیبایی پوست در کوتاه مدت
روش های پیشگیری از میلیا
پیشگیری همواره آسان‌تر از درمان است. رعایت نکات زیر می‌تواند به کاهش احتمال بروز میلیا کمک کند:
- استفاده از کرم‌های سبک و غیرکومدوژنیک
- پاک‌سازی منظم پوست، به‌ویژه پیش از خواب
- استفاده از ضدآفتاب مناسب
- اجتناب از لایه‌برداری بیش از حد
- اجتناب از دستکاری مکرر پوست
آیا میلیا خطرناک است؟
خیر، میلیا معمولاً بی‌ضرر است و جنبه‌ی زیبایی دارد، نه سلامتی. با این حال در صورت گسترش ناگهانی، تغییر رنگ، یا بروز عفونت، بهتر است به پزشک مراجعه شود. همچنین افرادی که به‌طور مداوم درگیر میلیا هستند، بهتر است مورد بررسی دقیق‌تری از نظر تغذیه، سبک زندگی یا واکنش به محصولات پوستی قرار گیرند.
سخن پایانی
میلیا اگرچه ضایعه‌ای خوش‌خیم و بی‌خطر است، اما می‌تواند بر زیبایی پوست تأثیر منفی بگذارد، به‌ویژه زمانی که در نواحی حساس صورت ظاهر می‌شود. درک صحیح از ماهیت میلیا، شناخت عوامل مؤثر در ایجاد آن و استفاده از روش‌های علمی و ایمن برای درمان، به شما کمک می‌کند تا بدون آسیب زدن به پوست، پوستی صاف، سالم و یکدست داشته باشید.
اگر با این مشکل مواجه هستید، توصیه می‌شود از روش‌های خانگی عجولانه یا غیر ایمن پرهیز کرده و در صورت نیاز، به متخصص پوست مراجعه نمایید. زیبایی پوست در گرو صبر، آگاهی و مراقبت مداوم است.
سوالات متداول
- آیا میلیا خود به خود از بین می‌رود؟
در برخی موارد بله، به‌ویژه در نوزادان یا بزرگسالان با پوست سالم. اما اغلب نیاز به درمان دارند، به‌ویژه اگر ماندگار یا مزمن باشند.
- میلیا واگیردار است؟
خیر. میلیا یک کیست غیرعفونی و غیرواگیر است و بین افراد منتقل نمی‌شود.
- چه مدت طول می‌کشد تا میلیا درمان شود؟
بسته به روش درمان و واکنش پوست، بین چند روز تا چند هفته زمان نیاز است.
- آیا استفاده از لوازم آرایشی باعث میلیا می‌شود؟
برخی محصولات سنگین یا کومدوژنیک می‌توانند زمینه‌ساز بروز میلیا باشند. بهتر است از محصولات سبک و غیرمسدودکننده منافذ استفاده شود.
- درمان میلیا در اطراف چشم چطور انجام می‌شود؟
به دلیل حساسیت ناحیه، تخلیه فیزیکی توسط پزشک یا استفاده از کرم‌های رتینول مخصوص دور چشم، بهترین گزینه است.